Không nên để doanh nghiệp tự công bố thực phẩm

Xoay quanh dự thảo sửa đổi Nghị định 38/2012/NĐ-CP ngày 25/4/2012 (sau đây gọi tắt là Nghị định 38) quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm, các doanh nghiệp và đại diện các doanh nghiệp đề xuất nên để doanh nghiệp tự thực hiện công bố thực phẩm, tự chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm của mình. Đến nay, Bộ Y Tế chính thức từ chối đề xuất này của doanh nghiệp bởi tình trạng an toàn thực phẩm ở Việt Nam chưa thể bỏ tiền kiểm được.

Theo một số chuyên gia thực phẩm, việc để doanh nghiệp tự thực hiện công bố hợp quy hoặc công bố phù hợp quy định an  toàn thực phẩm, tự chịu trách nhiệm chất lượng sản phẩm là không khả thi trong tình hình thực tế của Việt Nam hiện nay. Doanh nghiệp tự đăng ký, tự công bố chất lượng, cơ quan chức năng chỉ hậu kiểm, giảm bớt thủ tục cho doanh nghiệp là một đề xuất tích cực, hiện đại nhưng cần phù hợp với thực tế. Với thực trạng hiện nay thì đề xuất này chưa phù hợp.

Hiện nay, đề xuất tự công bố đã tạo nên luồng dư luận khá sôi nổi, tuy nhiên cả cơ quan chức năng và người dân đều cho rằng chưa thể để doanh nghiệp tự thực hiện công bố được. Qua khảo sát, tất cả người tiêu dùng đều cho rằng Bộ Y Tế là cơ quan xác nhận sản phẩm có an toàn hay không, người dân chỉ biết đặt niềm tin vào cơ quan chức năng để mua và sử dụng sản phẩm mà nay Bộ Y Tế lại cho phép doanh nghiệp tự công bố là không phù hợp.

Theo báo cáo giám sát an toàn vệ sinh thực phẩm trình Quốc hội, có thể thấy tình trạng an toàn thực phẩm ở nước ta vẫn đang ở mức báo động, vẫn còn hàng nghìn vụ vi phạm gây nên nhiều vụ việc ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng. Đầu năm 2017 đã có vô số vụ ngộ độc trong đó có hơn 10 trường hợp do uống rượu chứa methanol mà tử vong, hàng chục vụ ngộ độc thực phẩm ở các tỉnh thành trên cả nước.

Có nhà nghiên cứu cho rằng tại sao thức ăn gia súc gia cầm ở Việt Nam còn phải công bố chất lượng sản phẩm mà thực phẩm cho con người lại  xuề xòa, không cần tiền kiểm. Liệu chờ hậu kiểm xong thì số thực phẩm ấy liệu có còn hay đã vào bữa ăn của người dùng? Với đội ngũ hậu kiểm còn rất mỏng của cơ quan chức năng thì không nên bỏ tiền kiểm.

Theo TS Trần Tuấn-chuyên gia về phản biện chính sách y tế &phát triển cộng đồng thì không khả thi nếu để doanh nghiệp tự công bố sản phẩm. Không nên so sánh nước ta với các nước như Nhật Bản, Nhật Bản cho phép doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm chất lượng sản phẩm nhưng cơ chế giám sát toàn diện cùng mức phạt cực nặng cũng như đội ngũ hậu kiểm của Nhật mạnh mới có đủ năng lực để quản lý an toàn thực phẩm.